Augustinusdag 2014
'De zorg voor de wereld verbindt ons met God'De vele charismata in de kerk
Met 'Een goed Augustinusfeest' begroeten de aanwezigen elkaar in de refter van klooster Mariënhage. Deze feestdag wordt sinds enkele jaren niet meer in elk convent apart maar samen in Mariënhage gevierd, samen met de augustinessen, geaffilieerden, lekenaugustijnen (FAN), vrijwilligers en personeel rondom augustijnse centra.
Een veelkleurige augustijns gezelschap bestaande uit verschillende augustijnse gemeenschappen luisterde naar de voordracht van em. Prof. Jozef Wissink. Hij sprak zowel in het najaar 2013 voor de FAN als nu op het feest van St. Augustinus over de lekenbewegingen die rondom ordes en congregaties zijn ontstaan en de verhouding tussen religieuzen en leken. Dit thema vloeide voort uit de voorbereidingen op het kapittel van de Nederlandse Augustijnen in april 2014.
Een impressie van deze dag. De foto's zijn van Jan van Lierop (FAN Nijmegen).
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
|
Jozef Wissink belichtte het thema vanuit de vernieuwing in het theologische denken dat na het Vaticanum II is ontstaan. De traditionele tegenstelling tussen het geestelijke leven (het goede) en het materiële leven (het noodzakelijke) is doorbroken: het religieuze leven is niet langer gebaseerd op het zich zoveel mogelijk terugtrekken uit de wereld. De basis voor het denken werd de zorg voor de wereld: de zorg voor de wereld verbindt ons met God, leidt niet af van God. Wie voor een ander zorgt, dient God. Wie verzorging ontvangt, ervaart via zijn medemens de liefde van God. Het gewone leven is dus ook geestelijk van betekenis. Een groet of handdruk is ook betekenisvol. We spreken niet voor niets over de menswording van Christus. |
|
|
De mensen hier op aarde hebben verschillende charisma's, gaven, talenten. Niet iedereen hoeft elk charisma te hebben of in dezelfde mate; charisma's zijn niet hoger of lager t.o.v. elkaar - zie de brief van Paulus (1 Kor. 12-13). In de Kerk zijn vele verschillende charisma's aanwezig en daarmee zijn we op elkaar aangewezen. In het verschil ontstaat de eenheid, de schoonheid. Door het verschil ontstaat er de juiste spanning, draagkracht voor harmonie. Belangrijk is met hoeveel wijsheid, liefde en kunde je met je eigen charisma omgaat. Paulus: alle charisma's zijn in dienst van de gemeenschap. Wie een gave heeft, is van dienst! Hoe ben je van dienst? |
|
In het document over de vernieuwing van het religieus leven Perfectae caritatis (1965) kregen de religieuzen twee opdrachten mee die elkaar lijken tegen te spreken: men moest 'veralgemeniseren' en 'specificeren'. Religieuzen moesten zich meer in het geheel van de Kerk plaatsen, zij zijn een van de vele charisma's in de Kerk. Daarnaast is aan elke orde gevraagd terug te gaan naar de oorsprong: wat is het eigene? Dan wordt namelijk zichtbaar wat de verschillen zijn en waartoe je je geroepen voelt. Een andere vernieuwing is de groei van bewegingen rondom de ordes, de lekenbewegingen met name. De laatste jaren is in deze bewegingen een duidelijker zelfbewustzijn ontwikkeld: wat van de oude ordes ontvangen is, gaan ze nu zelf verwerken. Dat mag er niet toe leiden dat lekenbewegingen zich zien of gezien worden als voortzetting van de oude orde. |
Zowel religieuzen als leken leven als een van de vele vormen van navolging van Christus. Beiden zijn gelijkwaardig maar niet gelijk. Het leerproces waarin leken en religieuzen van elkaar willen leren, verloopt beter als je de verschillen erkent en intact laat. De opdracht van de liefde is bij elkaar thuis raken en toch verschillend blijven. Leven als christenen moet een leerproces blijven: wat je al weet moet je blijven herontdekken, herdefiniëren, opnieuw onderbouwen. Lezen van Augustinus' teksten en met elkaar in het geloof leraar én leerling zijn, levert een interpretatie op die zich uit in het verlangen naar een betekenisvol leven. Religieuzen en leken kunnen elkaar daarin een spiegel voorhouden.
Voor de lezing van Jozef Wissink klik hier |
| |
|
Er ontstond een aardige discussie na afloop van de voordracht. Vanuit de augustijnen werd geconstateerd dat zij kennelijk erin slagen begrippen als 'augustijnse spiritualiteit, gemeenschap' aan anderen over te brengen terwijl zij die zelf niet goed kunnen benoemen. De niet-religieuzen gaven voorbeelden uit de praktijk van geleefde augustijnse spiritualiteit zowel bij de augustijnen als in hun eigen kringen. Terugkerende begrippen om augustijnse spiritualiteit in woorden te vangen zijn: gastvrijheid, de open en bescheiden houding, ruimte voor elkaar, ervaring kennis bezit willen delen met elkaar.
De eucharistieviering sloot aan bij de vele charismata in de kerk met de lezingen uit Rom.15, 1-7 en Mat. 14, 22-3. In de overweging sprak Sint Augustinus over de persoon Petrus: 'Laten we Petrus als een van de meer eerbiedwaardige leden van de kerk eens goed bekijken en proberen een onderscheid te maken tussen wat hij van God heeft en wat hij van zichzelf heeft.' (preek 76,4 in 'Van aangezicht tot aangezicht')
| |
||
| |
|
|
Een heerlijke buffet rondde deze feestelijke dag af.
Tekst: Ingrid van Neer-Bruggink