Augustine4Y
Maatwerk voor middelbare scholierenAugustine4Y
HDe werkgroep Augustine4Y (Augustine for You) wil jongeren scholing bieden om hun persoonlijke spirituele ontwikkeling te stimuleren met aandacht voor ontmoeting en gemeenschapsvorming. De werkgroep heeft hiervoor een aantal kleine onderwijsprojecten ontwikkeld en begeleidt scholen en groepen met de uitvoering daarvan.
Augustine4Y werkt met enkele kernwaarden uit de augustijnse spiritualiteit. Daarin staan vriendschap centraal en de wil om in een ander God te zien. Augustinus maakt ons op die manier vertrouwd met God. Hij haalt God uit de hemel en brengt Hem naar ons hart. God woont in ons.
Gebruikelijke onderdelen van een bijeenkomst zijn: een korte presentatie over leven en werk van Augustinus; het lezen van citaten van Augustinus; een socratisch gesprek, waarin we door het delen van ervaringen en luisteren naar elkaar het thema verder uitdiepen; een creatieve verwerking van het thema door de deelnemers; terugblik met afsluiting.
De beschikbare thema's zijn: vriendschap, troost, gastvrijheid en dienend leiderschap. De thema’s kunnen goed aansluiten op lessen levensbeschouwing en filosofie, rouwverwerking, het project Veilige school, burgerschap en op internationale uitwisselingsprogramma's.
Augustine4Y ondersteunt het creëren van gemeenschapszin. Het aanbod is ook geschikt voor jongerengespreksgroepen in parochies of bij andere organisaties.
afb.: scholieren tijdens het socratisch gesprek.
Waarom Augustinus?
Augustinus is deze tijd heel populair geworden en daar zijn verschillende redenen voor. Bijvoorbeeld omdat hij zo herkenbaar de problematiek van een tijd vol onzekerheden en dreiging verwoordt, dat het soms lijkt alsof hij in onze tijd leeft. Maar Augustinus laat zich de hoop niet afpakken en zegt:
Er is een overvloed aan slechte dingen en dat heeft God zelf toegelaten.
Was er maar geen overvloed aan slechte mensen,
dan zou er ook geen overvloed zijn aan slechte dingen.
'Het zijn slechte tijden! het zijn moeilijke tijden!'
Dat zeggen de mensen tenminste.
Laten we liever goed leven, dan worden de tijden vanzelf goed.
Wij zijn de tijden. Zoals wij zijn, zo zijn de tijden.
Wij maken de tijden en daarbij zetten we ons in voor een betere toekomst. Dat gaat met vallen en opstaan. Augustinus is een goede waarnemer van het menselijk gedrag. Onze fouten kan hij met humor verwoorden. Hij spoort ons aan het goede te doen en daarbij blijft hij positief. Augustinus' taal is levendig, met prachtige vergelijkingen die ons nog steeds raken.
Waar haalt Augustinus zoveel inzicht en goede moed vandaan? Jarenlang was hij op zoek naar een gelukkig leven. Geluk, ontdekte hij, zit niet in een volle maag; dat is niet je einddoel. Voor Augustinus is gelukkig leven een leven zonder bedrog, zonder angst of dwang. Hij vond zijn innerlijke vrijheid door te gaan geloven in de God van dé Waarheid, echte wijsheid, liefde, mededogen, vergeving. Op 32-jarige leeftijd liet hij zich dopen en de rest van zijn leven besteedde hij aan de verkondiging en de verdediging van het christelijk geloof. Augustinus heeft als bisschop van Hippo een enorm oeuvre aan preken, exegetische werken en brieven nagelaten; genoeg materiaal om allerlei onderwerpen uit te diepen.
Augustine4Y: visie
Augustinus’ leven en werk, zijn denken en doen vormen een inspiratiebron voor velen. Augustine4U werkt met de onderstaande kernwaarden die gebaseerd zijn op de augustijnse spiritualiteit.Deze kenmerkt zich door vriendschap. Augustinus maakt ons vertrouwd met God, hij haalt God uit de hemel en brengt hem naar ons hart. God woont in ons.
Reflectie
* Vanuit het besef dat wij zelf kunnen denken en dat wijsheid en inzicht ìn onszelf aanwezig zijn, komen we bij de bron van wijsheid door een innerlijke dialoog te voeren met God en met onszelf.
* Zo ontdekken we wie we zijn en waartoe we geroepen zijn.
Communicatie
* Vanuit deze innerlijke oprechtheid ontmoeten we onze medemens.
* Er is vrijheid van denken met respect voor ieders persoonlijkheid en persoonlijke verantwoordelijkheid, waardoor er ruimte is voor pluriformiteit.
Actualiteit
* Augustinus' zoektocht naar waarheid inspireert onze zoektocht naar verheldering en verdieping van levensvragen en zingeving.
* Augustinus inspireert ons tot ontmoeting en dialoog.
Augustine4Y: thema's
Elk thema wordt toegelicht aan de hand van citaten uit het werk van Augustinus die samen met de deelnemers worden gelezen en besproken. Het thema in combinatie met de augustijnse kernwaarden komt terug in het socratisch gesprek.
Vaste onderdelen van een bijeenkomst zijn:
* een presentatie over leven en werk van Augustinus
* het lezen van teksten van Augustinus, op basis van het thema
* een socratisch gesprek, waarin luisteren naar elkaar en uitdiepen van het thema centraal staan
* een creatieve verwerking van het thema door de deelnemers
* terugblik met afsluiting
Wat is een socratisch gesprek?
In een socratisch gesprek gaan deelnemers samen op zoek naar wijsheid. Aan de hand van een gekozen vraag worden we uitgenodigd om onze eigen ervaringen te onderzoeken. We worden daarbij geholpen door de vragen en opmerkingen van de anderen. Deze dialoog vereist van alle deelnemers dat zij hun persoonlijke overtuigingen en oordelen opschorten en meedenken met de ander. Wanneer iemand vervolgens een concrete ervaring vertelt met betrekking tot de vraag, kunnen anderen vragen stellen om meer duidelijkheid te krijgen. Vragen over de inhoud en de beleving van de ervaring. Samen bekijken we tot welke inzichten, grondslagen en kernwaarden de uitwisseling van de verschillende ervaringen geleid hebben. Waar zijn we het over eens, waar liggen verschillen? In de evaluatie wisselen we uit waar we zelf tot nieuwe, andere inzichten en ontdekkingen zijn gekomen en welke grenzen we bij onszelf ontdekt hebben. Een goede gespreksleider waarborgt de regels van het socratisch gesprek. Gesprekstip: laat OMA thuis: géén Opvattingen, Meningen, Adviezen geven.
De thema's kunnen goed worden ingezet bij projecten als Veilige school, internationale uitwisselingsprogramma's, rouwverwerking of het creëren van gemeenschapszin. Speciaal voor PAX en de vredesweek, de Vredeskrant, de Ambassades voor Vrede is in 2019 het thema gastvrijheid uitgewerkt.
De volgende thema's zijn beschikbaar:
Vriendschap
Er komen verschillende aspecten van vriendschap naar voren in de teksten van Augustinus. De deelnemers worden uitgedaagd te verwoorden wat voor hun vriendschap is en momenten van vriendschap naar voren te brengen. Wat verwachten ze van goede vrienden? Zijn ze zelf een goede vriend? In de creatieve verwerking proberen deelnemers een open en bemoedigend teken voor elkaar te zijn.
afb.: Herten steken een rivier over. Vanwege hun zware gewei leggen ze hun kop op de rug van hun voorganger: ze dragen elkaars last.
Troost
Troost kan in heel verschillende situaties geboden worden, afhankelijk van de verlieservaring. Deelnemers worden uitgenodigd verlieservaringen te delen; deze ervaringen worden gekoppeld aan de verschillende vormen van troost waarover Augustinus vertelt. In de verwerking proberen de deelnemers elkaar via opbeurende woorden of symbolen tot troost te zijn. Dit project kan behulpzaam zijn in het kader van andere projecten waarin emotionele verwerking centraal staat.
Gastvrijheid
Op welke wijze kan de spiritualiteit van Augustinus de deelnemers inspireren tot daadwerkelijke gastvrijheid? 'Het is Christus die op straat ligt' roept Augustinus ons toe. Het verhaal van de barmhartige Samaritaan speelt hier een rol: de kerk is een veldhospitaal waar iedereen welkom is die verzorging nodig heeft. Hoe gaan wij zelf om met in- en uitsluiting van andere mensen?
Voor de Pax vredesweek is een hand-out gemaakt om met behulp van citaten uit het werk van Augustinus een socratisch gesprek over gastvrijheid aan te gaan.
Dienend leiderschap
Er bestaan heel veel boeken, cursussen en opleidingen over leiderschap. Wat maakt de visie van Augustinus anders? Augustinus belicht dienend leiderschap vanuit de christelijke naastenliefde en vanuit zijn visie over het opbouwen van een gemeenschap. Augustinus onderzoekt de Bijbel op teksten over leiderschap en hij reflecteert op zijn eigen ervaringen als lid van een gemeenschap en als bisschop. Augustinus vertaalt zijn visie in zijn leefregel en verwerkt deze in zijn preken. Dat doet hij opvallend concreet en praktisch.
Dit thema richt zich vooral op opvoeders: ouders en docenten en leidinggevenden. Augustinus heeft in o.a. zijn Regel, De catechezandis rudibus (Het eerste geloofsonderricht of Goed onderwijs voor beginners) in De magistro en De doctrina christiana (Wat betekent de Bijbel?) veel geschreven over pedagogisch leiderschap en de innerlijke leraar in ons.
Augustinus in preek 340,1:
Wie aan het hoofd staat van het volk moet in de eerste plaats begrijpen dat hij dienaar is van velen. En daar mag hij zich niet te goed voor voelen. Ik herhaal, hij mag zich niet te goed voelen om dienaar te zijn van velen. Want de Heer der heren heeft zich niet te goed gevoeld om ons te dienen.
Vrede
In Heilige strijd beschrijft Beatrice de Graaf hoe o.a. Augustinus een inspiratiebron kan zijn voor een nieuwe kijk op vrede en veiligheid. Hoe ga je om met diegenen door wie je je bedreigd voelt?
Augustine4Y: praktisch
* De werkgroep bestaat uit twee tot drie personen en kan op een locatie naar keuze het thema vormgeven: dit kan op school zijn, in een gemeenschapshuis of in een klooster.
* De deelnemers zijn op vrijwillige basis aanwezig.
* De groep bestaat uit minimaal 8 en maximaal 24 deelnemers.
* De kosten bedragen € 200,- per dagdeel, exclusief reiskosten, materiaalkosten en evt huur van de ruimte en /of consumpties.
De begeleiders:
* Jurianne Kemmink (docent communicatieve vaardigheden, supervisor),
* Ingrid van Neer-Bruggink (coördinator gezinspastoraat, docent klassieke talen, voormalig medewerker Augustijns Instituut),
Aanmelding en informatie via ingridcascia@gmail.com of het provincialaat van de NL-OSA