Interviews

Paul Clement, provinciaal (2006-2014) van de Nederlandse augustijnen:
In 2006 ben ik gekozen tot prior provinciaal, een functie die je zou kunnen omschrijven als pastor en manager voor de augustijnen in Nederland, Bolivia, Frankrijk en Papoea Barat (Indonesië). Opgegroeid in het roomse zuiden ben ik 30 jaar 'missionaris' geweest in het Westen: eerst als leraar en schoolpastor in Haarlem, vervolgens als bedrijfsaalmoezenier in de IJmond en pastor in Amsterdam West. Daarna werd ik rector in de Boskapel in Nijmegen en pastor in Veldhoven.

      Wat me dreef? Ik hield van gebed en liturgie, ik wilde graag mensen helpen, concreet en op het diepste niveau en ik wilde dat nooit op mijn eentje doen. Ik wilde en wil leven op de grens van kerk en samenleving. Ik kende de augustijnen van nabij. Geleidelijk aan leerde ik dat een religieuze gemeenschap méér is dan wat mij dreef.

      Nog steeds vind ik dat ik een boeiend leven heb dankzij de augustijnen, met als rode draden: op christelijk humane wijze mensen bijeenbrengen en ieder geven wat hij of zij nodig heeft. Het 'eert God en vervolgens de naaste', werd 'eert God in de naaste' en die beiden moet bereid zijn te zoeken. Stormen over kerk en samenleving braken los in de zestiger en zeventiger jaren; die stelden teleur, maar bliezen ook muizenissen weg en riepen een nieuw elan op voor onze gemeenschap en voor de wereld waarin wij leven. Medebroeders en vrienden verlieten de binnencirkel van onze Orde; leken haakten aan en maakten nieuw augustijns-religieuze en pastorale geestdrift wakker.

       Op dit moment nemen onze krachten als Nederlandse Provincie af. We vergrijzen maar we proberen onze steun aan het Augustijns Instituut en Bibliotheek hoog te houden om de belangstelling voor Augustinus te laten voortleven. We willen projecten voor kanslozen en kansarmen blijven steunen. Onze groeiende vicariaten Bolivia en Papoea begeleiden we graag op hun weg naar een zelfstandige augustijnse provincie.

       De toekomst zal uitwijzen in hoeverre oude vormen van religieus leven en nieuwe religieuze verbanden blijven bestaan en elkaar bevruchten. "In deze hoop zijn we gered. Als we echter nu al zouden zien waarop we hopen, zou het geen hoop meer zijn. Wie hoopt er nog op wat hij al kan zien? Maar als wij hopen op wat nog niet zichtbaar is, blijven we in afwachting daarvan volharden." (Romeinen 8,24-25)

zie ook het interview op p. 8-12 in de Kerk-krant van de Augustijnenkerk Eindhoven van 31 augustus 2014
 

Brian Heffernan: identiteit en spiritualiteit worden telkens weer 'uitgevonden'

Hun geschiedenis heb ik in vijf periodes beschreven. Telkens is er een nieuwe generatie, waarbij overigens ook ouderen uit een vorige generatie zich aansluiten, met de boodschap: het roer moet om. Het was vaak een roep om terug te gaan naar de roots van de religieuze orde. Wat altijd belangrijk is geweest bij het kloosterleven is de radicaliteit ervan.
Peter van Hasselt in gesprek met Brian Heffernan, historicus 

Annemieke Pacilly: gemeenschapsvorming staat bij de augustijnen voorop

Voor de toekomst hoop ik vooral op geloofsgemeenschappen die geïnspireerd zijn door Augustinus, zoals het Augustijns Centrum de Boskapel, de Werkhofgemeenschap en de gemeenschap van de Augustijnenkerk in Eindhoven, die als geëngageerde leken deze spiritualiteit willen voorleven en mee willen uitdragen.
Peter van Hasselt in gesprek met Annemieke Pacilly

Ekkehart Muth, pastor van de Boskapel: Augustinus als kerkleraar van deze veranderende tijden. 

De spiritualiteit van Augustinus wordt vaak een 'horizontale' spiritualiteit genoemd, God in mensen, Jij-in-mij. Maar dat is dus maar ten dele waar. Augustinus verlangt net zo vaak naar de verticale ervaring: ik-in-Jou. Misschien moeten we bij Augustinus horizontaal en verticaal niet zozeer als twee polen van een spanningsveld zien, maar veeleer als twee middelpunten van één ellips die bij elkaar horen. De ellips draait gewoon om 'U hoger, dan mijn hoogste hoogte' en 'U mij dichter bij dan ik mijzelf'.  De uitspraken van Augustinus over veranderende tijden zijn helemaal in deze tijd.
Peter van Hasselt in gesprek met Ekkehard Muth 

Joop Haverkort: De vormgeving van school en gemeenschap
 "Wat is onze droom van een toekomstige samenleving? Opvoeding is nog altijd de belangrijkste taak van een gemeenschap. Of gaat het alleen om een smalle kwaliteitsagenda, met op school vooral aandacht voor taal en rekenen? Met welke trends ga je mee en wat zou je willen tegengaan? Welke consequenties heeft dat voor de vormgeving van de school en gemeenschap?
Peter van Hasselt in gesprek met Joop Haverkort, onderwijsspecialist. 

Joost van Neer: Spiritualiteit vanuit de teksten van Augustinus
'Ik ben nu 25 jaar bezig met teksten van Augustinus. Wat Augustinus ons voorhoudt is heel actueel. Daarom probeer ik tijdens het vertaalproces de essentie in de teksten van Augustinus los te weken uit zijn historische context en toegankelijk te maken in onze taal voor de tijd van nu. Augustinus kan het enthousiasme dat altijd in de mensen zit, losweken uit allerlei belemmerende factoren. … Augustinus noemt dat geïnspireerd worden in zijn geschriften 'de innerlijke leraar'. 
Peter van Hasselt in gesprek met Joost van Neer, vertaler, onderzoeker.

Wim Sleddens, augustijn: Authenticiteit maakt Augustinus' Belijdenissen eigentijds

De gedachten van Augustinus zijn verrassend hedendaags. Augustinus zelf laat de afstand tussen zijn Belijdenissen en de mens van nu wegvallen. Nergens heb ik ook maar een spoor van onechtheid bij hem gevonden. Voor mij is hij volkomen echt, hij spreekt zich uit zoals hij is. God is waarheid, die ook hem tot waarheid brengt, tegenover God en tegenover elke mens. Daar ligt de oorsprong en de kern van zijn persoon, van wie hij is. ... Daarop aansluitend zou ik willen zeggen: in de Belijdenissen gaat het ook over mijn diepste diepte en het meest verhevene in mij, omdat Augustinus volledig ongedwongen zowel het diepste als het meest verhevene in hem zelf deelt met jou, als lezer, als je dat wilt. 
Peter van Hasselt in gesprek met Wim Sleddens, vertaler. 

Joop Smit, augustijn: Bijbeluitleg kan mensen bevrijden en inspireren 

"Ik heb me gedurende mijn werkzame leven als exegeet meer predikant en lesgever gevoeld dan wetenschapper pur sang. Wetenschap heeft bij mij altijd in dienst gestaan van geloofsverheldering of verdieping. Dat blijkt ook uit mijn publicaties. Hierin wil ik de inspiratie uit de Bijbelverhalen levend maken voor de mensen van nu. De orde was voor mij een goede voedingsbodem om mijn idealen te verwerkelijken. Het gaf mij een bezielend kader, waarin wat ik ambieerde kon uitvoeren. Dat gemeenschapsgevoel heeft voor mij ook heel duidelijk te maken met de augustijnse spiritualiteit."
Peter van Hasselt in gesprek met Joop Smit, exegeet.

Martijn Schrama, augustijn: Geen krampachtige discipline maar vrijheid van denken

"Ik vond die augustijnen wel wat hebben. Ze hadden stijl, een soort humanitas, een humane manier van met elkaar omgaan. Ze toonden ook een vrijheid van denken die me wel aansprak. Op de middelbare school was dat al zo. De augustijnen legden geen krampachtige discipline op, maar waren in veel opzichten behoorlijk open. In zoverre heb ik toen bewust gekozen voor de augustijnen.
Peter van Hasselt in gesprek met Martijn Schrama, mediëvist.

Augustijnse spiritualiteit: 
"Augustijnse sfeer, identiteit, onze nestgeur is voor ons moeilijk in woorden te vatten. Misschien kunnen anderen, buitenstaanders, beter verwoorden wie we zijn, waaraan we te 'herkennen' zijn", merkt Louis Mulder op. Dolf van der Linden verwoordt het augustijn zijn als 'menselijkheid, kiezen voor de persoonlijke aandacht, God in jou de ruimte geven om tot ontplooiing te komen. Begrippen als 'vriendschap, gastvrijheid' worden typisch augustijns genoemd en toch ook gerelativeerd.   
Peter van Hasselt in gesprek met de augustijnen Louis Mulder, Dolf van der Linden en Martien van den Nieuwehuizen.

 Peter van Hasselt (1946-2017) was tot aan zijn pensioen in 2009 docent drama en levensbeschouwing aan Pabo Groenewoud in Nijmegen. Hij trad in bij de augustijnen in 1966 en was van 1969 tot in 1973 catecheet in het speciaal onderwijs in Nijmegen. Zonder tot priester te zijn gewijd verliet hij de orde in 1972, maar bleef contact houden met de augustijnen. Voor de website van de Nederlandse Provincie interviewde hij religieuzen en seculieren die willen leven vanuit de spiritualiteit van Augustinus.